terug naar overzicht

Oestradiol

Ook wel bekend als
oestrogeen
Officiële naam
17-bèta-oestradiol
Verwante testen
Androsteendion | DHEAS | FSH | LH | Progesteron | Prolactine | SHBG | Testosteron

Waarom deze test?

Om tekort (in vrouwen) of overmaat (in mannen en vrouwen) van de aanmaak van oestradiol vast te stellen.

Welk materiaal?

Bloed

Wat wordt er getest?

De test meet de hoeveelheid oestradiol in bloed. Oestradiol is het belangrijkste vrouwelijke geslachtshormoon en het maakt deel uit van de groep van oestrogenen. Het wordt voornamelijk in de eierstokken (in de rijpende eicellen, de follikels) gemaakt onder invloed van LH en FSH. Bij vrouwen na de overgang en bij mannen vindt de belangrijkste vorming van oestrogenen plaats in het vetweefsel.

Oestradiol wordt gemaakt uit de mannelijke steroïdhormonen testosteron en androgenen. Hiervoor is het enzym aromatase nodig. De rijpende follikels bevatten veel aromatase en er worden veel androgenen gemaakt.

Oestradiol is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de uiterlijke vrouwelijke geslachtskenmerken (borstvorming, vrouwelijke vetverdeling). Samen met progesteron zorgt het in elke menstruatiecyclus, voor de ontwikkeling en rijping van de baarmoederwand, zodat een eventuele bevruchte eicel kan innestelen.

Oestradiol is ook noodzakelijk voor het in stand houden van gezonde en sterke botten. Botgroei en botstructuur zijn zowel in vrouwen als in mannen afhankelijk van oestradiol.

Oestron, een ander oestrogeen, wordt soms gemeten om de oorzaak van een verhoogde oestradiol in kinderen met vroegtijdige borstvorming te achterhalen. Oestron wordt voornamelijk gevormd in vetweefsel uit androgenen en wordt zeer weinig in de eierstokken gemaakt. Oestron wordt verder omgezet in oestradiol.

Hoe wordt het materiaal verkregen?

Een buisje bloed wordt afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Om deze ader goed te kunnen zien en voelen wordt een stuwbandje strak om de bovenarm getrokken. In de ader wordt geprikt met een holle naald waardoor het bloed in het buisje wordt gezogen. De naald wordt maar één keer gebruikt en daarna vernietigd.

Wanneer wordt deze test gedaan?

Oestradiol wordt gemeten als er verdenking bestaat voor een tekort of een overmaat van het hormoon bij:

vrouwen in de overgang die veel overgangsklachten hebben vrouwen die te vroeg in de overgang lijken te komen klachten van een onregelmatige menstruele cyclus meisjes die te vroeg of te laat in de puberteit lijken te komen vrouwen die voor IVF behandeling een hormoonbehandeling krijgen vrouwen die anti-hormoonbehandeling krijgen bij borstkanker mannen die verschijnselen vertonen van borstvorming (gynaecomastie).

Wat betekent de uitslag?

Er kunnen geen exacte referentiewaarden gegeven worden voor oestradiol. De uitslag is afhankelijk van geslacht, leeftijd, moment van de menstruele cyclus en eventuele zwangerschap. De uitslag is ook afhankelijk van de meetmethode van het laboratorium. Het laboratorium dient de juiste referentiewaarden bij de uitslag te vermelden. De onderstaande referentiewaarden geven een indruk hoe deze kunnen varieren.

vrouwen folliculaire fase: 80 - 300 pmol/l vrouwen ovulatoire fase: 400 - 1500 pmol/l vrouwen luteale fase: 150 - 900 pmol/l post-menopausaal: < 10-60 pmol/l

vrouwen vroege/late pubertijd: < 60 pmol/l- cyclische waarden mannen: 120-180 pmol/L mannen vroege/late pubertijd: < 60-180 pmol/l

jongens, meisjes 7 maanden voor start pubertijd: < 60 pmol/l

Verhoogd:Verhoging van de hoeveelheid oestradiol komt voor bij:

zwangerschap tumor van de eierstokken, zaadballen of bijnieren te vroege puberteit bij meisjes hormoonbehandeling bij IVF; Door het grote aantal tegelijk rijpende follikels wordt veel oestradiol gevormd en bestaat een risico op het zogenaamde ovariële hyperstimulatiesyndroom (OHSS) omzetting van androgenen in vetweefsel bij overgewicht (vaak is ook oestron verhoogd).

Verlaagd:Verlaging van de hoeveelheid oestradiol komt voor bij:

vrouwen in/na de overgang beschadiging van de hypofyse of hypothalamus te late puberteit bij meisjes anorexia nervosa of andere oorzaken van ernstig ondergewicht, zoals zware fysieke training syndroom van Turner (aangeboren slechte groei en uitblijven van puberteit als gevolg van het ontbreken van één van de twee X-chromosomen) vroegtijdig falen van de eierstokken door chemotherapie, bestraling of antistoffen tegen de eierstokken behandeling van (oestrogeenreceptor positieve) borstkanker met oestrogeenremmende therapie.

Bij vrouwen in de overgang met veel klachten zoals opvliegers, nachtzweten en slapeloosheid, kan hormoonvervangende therapie voorgeschreven worden. Dit kan via pillen of pleisters met oestrogenen gebeuren. Ook de botsterkte wordt verbeterd door hormoonvervangende therapie. Langdurige behandeling lijkt gepaard te gaan met een verhoogd risico op borstkanker, daarom wordt de therapie alleen nog voorgeschreven voor kortdurende behandeling van ernstige overgangsklachten en bij vrouwen die vroegtijdig in de overgang zijn. Ter voorkoming van botontkalking bestaan alternatieve behandelingen.

Nog vragen?

De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.

Heeft u naar aanleiding van deze informatie nog een vraag?
Stel deze dan aan een klinisch chemicus.

Heeft u als KC naar aanleiding van deze informatie nog een aanvulling?
Geef deze dan door aan de webredactie.