Waarom deze test?

Om de oorzaak van onverklaarbare melkafscheiding uit de tepels op te sporen, om vruchtbaarheidsproblemen te onderzoeken en om de aanwezigheid van een prolactinoom (tumor in de hypofyse) vast te stellen.

Welk materiaal?

Bloed

Wat wordt er getest?

De test bepaalt de hoeveelheid prolactine in het bloed. Prolactine is een hormoon dat wordt geproduceerd door de hypofyse, een belangrijke hormoonproducerende klier in de hersenen. De aanmaak van prolactine wordt aangestuurd door een ander hormoon, dopamine.

Prolactine komt in lage concentraties voor bij mannen en bij vrouwen die niet zwanger zijn. Bij zwangere vrouwen is de hoeveelheid prolactine verhoogd. Het hormoon speelt naast oestron en progesteron een rol bij de stimulatie van de melkproductie in de borstklieren.

Na de geboorte van het kind zorgt prolactine voor de start en in stand houden van de melkproductie. Door borstvoeding te geven, wordt de hoeveelheid prolactine op hoog niveau gehouden. Wanneer een vrouw geen borstvoeding geeft, zal de aanmaak van prolactine snel dalen.

Hoe wordt het materiaal verkregen?

Een buisje bloed wordt afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Om deze ader goed te kunnen zien en voelen wordt een stuwbandje strak om de bovenarm getrokken. In de ader wordt geprikt met een holle naald waardoor het bloed in het buisje wordt gezogen. De naald wordt maar één keer gebruikt en daarna vernietigd.

Wanneer wordt deze test gedaan?

De dokter vraagt een prolactinebepaling aan om de oorzaak te achterhalen van klachten die te maken kunnen hebben met een verhoogde productie van prolactine. Bijvoorbeeld: melkafscheiding uit de tepels, gezichtsveld afwijkingen of hoofdpijn, onvruchtbaarheid en erectieproblemen bij mannen of onvruchtbaarheid bij vrouwen.

De prolactinetest wordt ook gebruikt om een goedaardige tumor in de hypofyse, een prolactinoom, vast te stellen of om het functioneren van de hypofyse te controleren. Verder kan met de test het effect van een behandeling van een prolactinoom worden gevolgd.

Wat betekent de uitslag?

De referentiewaarden kunnen van laboratorium tot laboratorium verschillen, maar waarden tot ongeveer 500 mU/l zijn voor vrouwen normaal. In de zwangerschap worden door het laboratorium andere waarden gehanteerd. Voor mannen en postmenopausale vrouwen worden waarden van 100-300 mU/l aangehouden.

Verhoogd:De hoeveelheid prolactine is verhoogd gedurende de zwangerschap en wanneer borstvoeding gegeven wordt. Sommige lichamelijke stoornissen kunnen leiden tot een verhoogde prolactinewaarde bijvoorbeeld anorexia nervosa, nierziekten, een verstoord (geslachts-)hormoonevenwicht of de aanwezigheid van een prolactinoom (een goedaardige tumor in de hypofyse die prolactine produceert) of een verminderde schildklierfunctie. Ook het gebruik van sommige medicijnen kan leiden tot verhoging van prolactine bijvoorbeeld oestrogenen, tricyclische antidepressiva, tranquillizers, sommige bloeddrukverlagers en middelen die gebruikt worden om oprispingen vanuit de maag te behandelen.

Verlaagd:Lage concentraties van prolactine kunnen wijzen op een stoornis van de hypofysefunctie. Ook gebruik van sommige geneesmiddelen kan een verlaging veroorzaken, bijvoorbeeld dopamine en andere middelen die het zenuwstelsel beïnvloeden.

Nog vragen?

De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.