Waarom deze test?

Bij vrouwen en meisjes om te kijken of er misschien teveel testosteron is en bij mannen om te kijken of er misschien te weinig testosteron is. Bij jongens om te kijken of zij te vroeg of te laat in de puberteit komen. In zeldzame gevallen ook of er een tumor is die testosteron maakt.

Welk materiaal?

Bloed

Wat wordt er getest?

De test meet de hoeveelheid testosteron in het bloed.

Testosteron is het 'mannelijke' geslachtshormoon dat bij mannen voornamelijk in de zaadballen wordt gemaakt. Het stimuleert de ontwikkeling van mannelijke geslachtskenmerken zoals de lage stem, de groei van de penis, lichaamsbeharing en spierontwikkeling. Het stimuleert ook de zin in seks en zorgt voor stevige botten.

Testosteron wordt ook gemaakt in de bijnieren (bij zowel mannen als vrouwen) en in kleine hoeveelheden in de eierstokken (bij vrouwen). Bij vrouwen wordt veel testosteron omgezet in oestradiol, het 'vrouwelijke' geslachtshormoon.

Testosteron is voor ongeveer 95% gebonden aan de eiwitten albumine en SHBG (seks hormoon bindend globuline). Alleen het vrije testosteron is actief.

Hoe wordt het materiaal verkregen?

Een buisje bloed wordt afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Om deze ader goed te kunnen zien en voelen wordt een stuwbandje strak om de bovenarm getrokken. In de ader wordt geprikt met een holle naald waardoor het bloed in het buisje wordt gezogen. De naald wordt maar één keer gebruikt en daarna vernietigd.

Wanneer wordt deze test gedaan?

Wat betekent de uitslag?

Testosteron heeft verschillende waarden voor mannen en vrouwen, ook zijn er afhankelijk van de leeftijd grote verschillen. Elk laboratorium hanteert eigen referentiewaarden die mede afhankelijk zijn van de gehanteerde meetmethode. Vanwege deze verschillen is het niet mogelijk een overzicht te geven van de zogenaamde referentiewaarde. De testuitslag moet vergeleken worden met de referentiewaarde van het laboratorium waar de test is uitgevoerd.

Verlaagd:

Bij jongens/mannen: late puberteit, door zaadballen die geen/slecht testosteron kunnen maken (bv klinefeltersyndroom), doordat de hersenen geen LH meer maken en daardoor de zaadballen niet aangestuurd worden om testosteron te gaan maken.

Verhoogd:

Bij meisjes/vrouwen: bij het polycysteus ovarium syndroom (PCOS), bij adreno genitaal syndroom (AGS) of door een tumor.

Bij mannen: bij testosteron injecties (anabolen gebruik in met name sportscholen) of door een tumor.

Bij jongens: door een te vroege puberteit, bij adreno genitaal syndroom (AGS) of door een tumor.

Let op: tijdens de zwangerschap/tijdens pilgebruik gaan de bindende eiwitten stijgen en zal het totaal testosteron ook verhoogd kunnen zijn. Daarom zal de arts een "vrij"- testosteron test aanvragen waarbij uitsluitend het vrije (niet aan SHBG of albumine gebonden) testosteron wordt bepaald. De hoeveelheid vrij testosteron kan ook berekend worden met behulp van de uitslagen van het totale testosteron, SHBG en albumine. Het vrije testosteron is actief. Vrij testosteron kan ook bepaald worden in speeksel.

Nog vragen?

De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.