Waarom deze test?

Om een stoornis van de nierfunctie op het spoor te komen of te onderzoeken.

Welk materiaal?

Bloed en 24-uurs urine

Wat wordt er getest?

Deze test meet de hoeveelheid kreatinine in het bloed én in de urine en is bedoeld om het zuiverende vermogen van de nieren vast te stellen. Kreatinine is een afvalproduct dat afkomstig is van kreatine, een stof die een rol speelt bij de energiehuishouding van de spieren. De hoeveelheid kreatinine die per 24 uur gevormd wordt in het lichaam is afhankelijk van de hoeveelheid spiermassa, en is min of meer constant.

De nieren filteren het bloed waarbij de afvalproducten zoals kreatinine uit het bloed worden verwijderd en via de urine worden uitgescheiden. Hoe beter de nieren hun filterende werk doen, hoe meer kreatinine uit het bloed verwijderd wordt. De nieren kunnen dat alléén goed doen als de bloedcirculatie voldoende bloed door de nieren laat stromen.

Bij schade aan de nieren of bij een tragere bloedsomloop, zoals bij hartfalen, verwijderen de nieren minder kreatinine uit het bloed. De hoeveelheid kreatinine in het bloed is dan hoger dan normaal en de hoeveelheid in de urine juist lager. Met behulp van een berekening wordt vastgesteld hoeveel bloed er per minuut gezuiverd wordt van kreatinine.

Om de berekening te kunnen uitvoeren moet de hoeveelheid kreatinine in het bloed en de hoeveelheid kreatinine in de urine bekend zijn. Ook is het noodzakelijk om te meten hoeveel urine er in 24 uur geproduceerd wordt. Omdat de hoeveelheid kreatinine die in het lichaam gevormd wordt afhankelijk is van de spiermassa, hebben lengte en gewicht ook invloed op de waarde van de kreatinineklaring.

Hoe wordt het materiaal verkregen?

Een buisje bloed wordt afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Om deze ader goed te kunnen zien en voelen wordt een stuwbandje strak om de bovenarm getrokken. In de ader wordt geprikt met een holle naald waardoor het bloed in het buisje wordt gezogen. De naald wordt maar één keer gebruikt en daarna vernietigd.

24-uurs urine: 's ochtends na het opstaan moet de blaas eerst helemaal leeg worden geplast. Vanaf dat moment wordt alle urine 24 uur lang verzameld in een speciale fles, ook die van de nacht. Na 24 uur moet ook de laatste urine worden opgevangen. Begin- en eindtijd moeten worden genoteerd. Daarna wordt de fles zo snel mogelijk afgeleverd bij het laboratorium. De fles moet steeds in de koelkast worden bewaard. Alle informatie staat in een folder die wordt meegegeven.

Wanneer wordt deze test gedaan?

De dokter vraagt een kreatinineklaring aan om een stoornis in de nierfunctie of in de bloedtoevoer naar de nieren op te sporen, of om deze juist uit te sluiten.

Bij mensen met een chronische nierziekte of die lijden aan hartfalen (waardoor er minder bloed door de nieren stroomt) kan de test gebruikt worden om het beloop en de ernst van de ziekte te volgen. In het algemeen wordt de test gedaan wanneer nauwkeurige informatie over de nierfunctie vereist is.

Wat betekent de uitslag?

Normaal:Als de nieren en het hart goed functioneren is voor een volwassene de kreatinineklaring ongeveer 70-110 ml/min/1.73m2. Met de toevoeging /1.73m2, wordt de uitkomst gecorrigeerd voor de lichaamsbouw (in feite lichaamsoppervlak), zodat resultaten onderling vergelijkbaar zijn, ongeacht de lichaamsbouw.

Mensen met één normaal functionerende nier en één zieke nier hebben meestal een normale kreatinineklaring. Één gezonde nier is voldoende om het bloed te zuiveren.

Verlaagd:Elke ziekte of aandoening die het bloedzuiverende vermogen van de nieren aantast, leidt tot een verhoging van de hoeveelheid kreatinine in het bloed; er kan immers minder kreatinine door de nieren aan de urine worden afgegeven. Hierdoor zal de kreatinineklaring lager zijn dan normaal het geval is. De kreatinineklaring is ook verlaagd als er minder bloed door de nieren stroomt, waardoor de nieren hun werk niet goed kunnen doen. Dit kan het geval zijn bij hartfalen of een andere stoornis in de doorbloeding van de nier. Ook een overmaat van diuretica ("plaspillen") kan leiden tot een verminderde doorbloeding van de nier. Hoe minder de nieren hun bloedzuiverende werk kunnen doen, des te lager is de kreatinineklaring en des te hoger de kreatinine in bloed.

Verhoogd:Een verhoogde kreatinineklaring kan optreden bij zwangerschap en na grote inspanning.

Nog vragen?

De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.