Waarom deze test?

Deze test wordt vooral gebruikt om een gebrek aan ijzer vast te stellen.

Welk materiaal?

Bloed

Wat wordt er getest?

De test bepaalt de hoeveelheid zinkprotoporfyrine in bloed. Hiermee kan worden aangetoond of de aanmaak van haem goed verloopt. Haem is een bouwsteen voor hemoglobine, het eiwit dat zich in de rode bloedcellen bevindt en verantwoordelijk is voor het transport van zuurstof. Voor dat zuurstoftransport is ijzer nodig en dat moet bij de aanmaak van haem worden ingebouwd. Als er niet voldoende ijzer beschikbaar is, wordt zink ingebouwd in plaats van ijzer. Hemoglobine dat gemaakt wordt met haem-zink (in plaats van haem-ijzer) functioneert niet omdat zink geen zuurstof kan vervoeren.

Hoe wordt het materiaal verkregen?

Bloed uit een ader:Een buisje bloed wordt afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Om deze ader goed te kunnen zien en voelen wordt een stuwbandje strak om de bovenarm getrokken. In de ader wordt geprikt met een holle naald waardoor het bloed in het buisje wordt gezogen. De naald wordt maar één keer gebruikt en daarna vernietigd. Soms mag voorafgaand aan de test 12 uur niets gegeten en gedronken worden. Dit wordt van te voren verteld.

Bloed uit een vinger:Met een scherp naaldje wordt een gaatje geprikt in de top van een van de vingers. Daar komt dan een druppel bloed uit die wordt opgevangen op een strip of in een buisje. Als er te weinig bloed uit komt, wordt er op de vinger geduwd om het eruit te drukken. Hoe warmer de handen zijn, hoe makkelijker het gaat. Het naaldje wordt maar een keer gebruikt en daarna vernietigd.

Wanneer wordt deze test gedaan?

De dokter vraagt de zinkprotoporfyrinetest wanneer klachten van een patiënt zouden kunnen worden veroorzaakt door een gebrek aan ijzer. In principe worden andere testen gebruikt om een ijzergebrek op te sporen zoals serumijzer, ferritine en transferrine. Soms echter, zeker in combinatie met bepaalde ziekten, is de uitslag van deze standaard ijzertesten niet goed in verband te brengen met een ijzergebrek. De zinkprotoporfyrinetest wordt dan gebruikt om meer duidelijkheid te krijgen of iemand echt ijzergebrek heeft.

Wat betekent de uitslag?

Zinkprotoporfyrine is normaal gesproken haast niet aantoonbaar in het bloed.

Verhoogd:Een verhoogd zinkprotoporfyrine duidt erop dat de vorming van haem in hemoglobine niet goed verloopt. De meest waarschijnlijke oorzaak is gebrek aan ijzer. Om de uitslag van de zinkprotoporfyrinetest goed te begrijpen moeten ook de ferritine-, transferrine-, en ijzertest gedaan zijn. De hoeveelheid zinkprotoporfyrine kan ook verhoogd zijn door een loodvergiftiging of als gevolg van zeldzame vormen van bloedarmoede (sideroblastaire anemie, sikkelcel anemie).

Nog vragen?

De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.