Waarom deze test?

Om vast te stellen of iemand een leverziekte heeft.

Welk materiaal?

Bloed

Wat wordt er getest?

De test bepaalt de hoeveelheid van het enzym aspartaataminotransferase (ASAT) in bloed. Een enzym is een eiwit dat cellen helpt om een bepaalde stof om te zetten in een andere stof. ASAT is vooral in de lever aanwezig en in dwarsgestreept spierweefsel (hart- en skeletspieren).

Normaal is de hoeveelheid ASAT in het bloed laag. Bij beschadiging van de lever- of spiercellen komt ASAT vrij in het bloed.

Hoe wordt het materiaal verkregen?

Een buisje bloed wordt afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Om deze ader goed te kunnen zien en voelen wordt een stuwbandje strak om de bovenarm getrokken. In de ader wordt geprikt met een holle naald waardoor het bloed in het buisje wordt gezogen. De naald wordt maar één keer gebruikt en daarna vernietigd.

Wanneer wordt deze test gedaan?

De ASAT-test wordt aangevraagd wanneer de dokter leverschade vermoedt. Klachten die wijzen op leverschade zijn: donkere urine, misselijkheid, overgeven, opgezwollen buik, plotseling aankomen in gewicht en buikpijn. Leveraandoeningen kunnen ontstaan door virussen, overmatig alcoholgebruik, erfelijke aandoeningen of door geneesmiddelen.

Meestal wordt ASAT aangevraagd in combinatie met andere tests die inzicht bieden in de toestand van de lever, zoals de alkalische fosfatase, ALAT en bilirubine. Met name de combinatie van ASAT en ALAT enzymactiviteit geeft informatie over de ernst van eventuele afwijkingen. Bij geringe schade is ALAT groter dan ASAT. Bij ernstiger schade aan de parenchymcellen van de lever is ASAT groter dan ALAT. Dit komt doordat ASAT met name in de kleine "energie centrales" (mitochondriën) binnen in de cel voorkomt. Pas bij ernstiger celschade gaan ook deze kapot. ASAT is ook hoger dan ALAT bij (hart)spierschade. De ASAT-test wordt hier vrijwel niet voor gebruikt, omdat hier specifiekere testen (o.a. creatininekinase) voor zijn.

Wat betekent de uitslag?

Normaal:Bij gezonde mensen (zonder leverproblemen en geen spierschade) is de hoeveelheid ASAT minder dan 25 U/l.

Licht verhoogd:Een lichte verhoging (in de regel een uitslag 250 U/l) komen voor bij leverontstekingen (hepatitiden), al dan niet veroorzaakt door een virus. De hoge waarden kunnen maanden aanhouden.

Verlaagd: Bij zwangerschap kan de ASAT-waarde verlaagd zijn.

Nog vragen?

De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.