RBC
Waarom deze test?
Om het aantal rode bloedcellen dat in het bloed aanwezig is te meten.
Welk materiaal?
Bloed
Wat wordt er getest?
In deze test wordt het aantal rode bloedcellen (erytrocyten) per liter bloed geteld. Bloed bevat verschillende soorten cellen zoals rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes. Elk van deze cellen heeft een eigen functie. Rode bloedcellen bevatten hemoglobine dat verantwoordelijk is voor het transport van zuurstof in het bloed.
Rode bloedcellen hebben een gemiddelde levensduur van 120 dagen en worden continu aangemaakt en afgebroken. Rode bloedcellen worden gemaakt in het beenmerg (het rode beenmerg van de wervels en de platte beenderen zoals het borstbeen, het bekken en de ribben).
Hoe wordt het materiaal verkregen?
Een buisje bloed wordt afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Om deze ader goed te kunnen zien en voelen wordt een stuwbandje strak om de bovenarm getrokken. In de ader wordt geprikt met een holle naald waardoor het bloed in het buisje wordt gezogen. De naald wordt maar één keer gebruikt en daarna vernietigd.
Wanneer wordt deze test gedaan?
De dokter vraagt een RBC-test aan als hij/zij vermoedt dat de klachten van een patiënt worden veroorzaakt door een verstoorde aanmaak of afbraak van rode bloedcellen.
Een verminderde aanmaak van rode bloedcellen kan komen door een tekort aan bouwstoffen zoals ijzer, vitamine B12 of foliumzuur, of door een verstoring in het beenmerg. Een verstoring in het beenmerg kan bijvoorbeeld optreden als gevolg van virale infectie, een tumor in het beenmerg of door een verminderde werking van het beenmerg (bijvoorbeeld door bepaalde medicijnen). Naast een verminderde aanmaak kan een tekort aan rode bloedcellen veroorzaakt worden door een versnelde afbraak, wat bij verschillende ziektes kan optreden. Tenslotte kan ook een (ernstige) bloeding leiden tot verlies van rode bloedcellen.
Ook aan het einde van de zwangerschap wordt vaak een verlaagd aantal rode bloedcellen gezien, aangezien het bloedvolume van de zwangere vrouw dan sterk toeneemt. Hierdoor bevindt dezelfde hoeveelheid rode bloedcellen zich in een groter volume waardoor een verlaagde concentratie gevonden wordt.
Er kan ook sprake zijn van een verhoogde aanmaak van rode bloedcellen. Dit komt voor bij rokers, mensen met een longziekte, bij erfelijke afwijkingen van de rode bloedcellen zoals thalassemie, bij een onnodig verhoogde aanmaak van rode bloedcellen (Polycythemia Vera), of als iemand langere tijd op grote hoogte is verbleven (de zogenaamde hoogtestage van sporters). Bij uitdroging (vochtverlies) is er ook een licht verhoogd aantal rode bloedcellen. Dit komt niet doordat er meer cellen zijn aangemaakt, maar doordat hetzelfde aantal cellen in een kleiner volume vocht aanwezig is.
Wat betekent de uitslag?
Normaal: Het aantal rode bloedcellen varieert bij mannen tussen 4,4 - 5,8 x 1012/l en bij vrouwen tussen 4,0 - 5,3 x 1012/l. Bij pasgeborenen liggen de waarden hoger en bij kinderen liggen de waarden iets lager.
Naast het aantal rode bloedcellen is voor een goede beoordeling tevens het Ht, Hb, MCV en RDW van belang.
Verlaagd: Een verlaagd aantal rode bloedcellen kan wijzen op:
verminderde aanmaak door gebrek aan voedingstoffen zoals ijzer, vitamine B12, foliumzuur afwijking in beenmerg waardoor de aanmaak van rode bloedcellen is verstoord ziektes die gepaard gaan met een versnelde afbraak van rode bloedcellen zwangerschap door een toename in bloedvolume ernstig bloedverlies.Licht verhoogd: Een licht verhoogd aantal rode bloedcellen is vrijwel altijd het gevolg van blootstelling aan zuurstofgebrek. Het lichaam reageert hierop met een verhoogde aanmaak van rode bloedcellen. Op die manier wordt voor het lage zuurstofgehalte gecompenseerd. Zuurstofgebrek komt voor bij:
patiënten met longproblemen/longziektes patiënten met erfelijke afwijkingen in rode bloedcellen (thalassemie) rokers na een lang verblijf op grote hoogte.Bij uitdroging (vochtverlies) is er ook een licht verhoogd aantal rode bloedcellen, omdat daarbij hetzelfde aantal cellen in een kleiner volume vocht aanwezig is.
Sterk verhoogd: Een sterke verhoging van het aantal rode bloedcellen treedt op bij beenmergaandoeningen die aanleiding geven tot een verhoogde aanmaak van rode bloedcellen (Polycythemia Vera).
Nog vragen?
De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.
Heeft u naar aanleiding van deze informatie nog een vraag?
Stel deze dan aan een klinisch chemicus.
Heeft u als KC naar aanleiding van deze informatie nog een aanvulling?
Geef deze dan door aan de webredactie.