Immunofixatie elektroforese
Waarom deze test?
Om de ziekte van Kahler of andere kwaadaardige woekeringen van plasmacellen (een speciaal soort witte bloedcel) op te sporen en om effecten van behandeling te volgen.
Welk materiaal?
Bloed of urine
Wat wordt er getest?
Immunofixatie elektroforese (IFE) is een analysemethode voor het detecteren van bepaalde eiwitten in bloed of in urine. Het gaat om eiwitten die behoren tot de immunoglobulinen (afweerstoffen). De immunoglobulinen worden geproduceerd door plasmacellen, een speciaal soort witte bloedcel. Immunoglobulinen spelen een belangrijke rol in het afweersysteem. Sommige ziekten gaan gepaard met een kwaadaardige woekering van de plasmacellen, waardoor deze een grote hoeveelheid van één soort (monoclonaal) immunoglobuline produceren. Zo'n ziekte heet monoclonale gammopathie en wordt meestal veroorzaakt door de ongecontroleerde groei van plasmacellen in het beenmerg. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij de ziekte van Kahler (multipel myeloom).
Met behulp van IFE kan de aanwezigheid van monoclonale immunoglobulinen in bloed of onderdelen daarvan in urine worden aangetoond. Eerst worden de immunoglobulinen van elkaar gescheiden. Om te weten om welke immunoglobulinen het precies gaat, moeten ze daarna worden geïdentificeerd met specifieke analysemethoden. Aan de hand van de hoeveelheid en soort immunoglobuline kan een uitspraak worden gedaan of er sprake is van een kwaadaardige woekering van plasmacellen.
Hoe wordt het materiaal verkregen?
Bloed:
Een buisje bloed wordt afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Om deze ader goed te kunnen zien en voelen wordt een stuwbandje strak om de bovenarm getrokken. In de ader wordt geprikt met een holle naald waardoor het bloed in het buisje wordt gezogen. De naald wordt maar één keer gebruikt en daarna vernietigd.
24 uurs urine:
Gedurende 24 uur urine moet de urine worden verzameld in een speciale kunststof fles. Meestal begint het verzamelen 's ochtends nadat er voor het eerst geplast is, daarna wordt 24 uur lang alle urine die geproduceerd wordt, verzameld tot aan het tijdstip waarop de vorige dag het verzamelen is begonnen.
Ochtendurine:
Een beetje plas wordt opgevangen in een schoon potje. Dat kan het beste meteen na het opstaan. Ochtendurine is namelijk sterk geconcentreerd zodat afwijkingen daarin gemakkelijker kunnen worden opgespoord. Wel eerst wassen, zodat er geen bacteriën of huidcellen in terecht komen. Het beste monster wordt verkregen door eerst een beetje uit te plassen in de wc en dan wat op te vangen in het potje. De rest kan gewoon weer in de wc. Binnen twee uur moet het potje naar het laboratorium worden gebracht. Anders in de koelkast bewaren.
Wanneer wordt deze test gedaan?
IFE wordt door de dokter aangevraagd om symptomen (botpijn, bloedarmoede, moeheid, onverklaarbare botbreuken of herhaalde infecties) te onderzoeken die kunnen wijzen op de ziekte van Kahler (multiple myeloom), ziekte van Waldenstrom of andere vormen van monoclonale gammopathie.
De test kan ook worden aangevraagd nadat er afwijkingen zijn gevonden in eerder laboratoriumonderzoek bijvoorbeeld het totaal eiwit, albumine, eiwit in urine, calcium of bloedbeeld.
Als de ziekte is aangetoond kan de IFE periodiek worden aangevraagd om het beloop van de aandoening of het succes van een behandeling te monitoren.
Wat betekent de uitslag?
Positief:Als er een monoclonaal immunoglobuline wordt aangetoond kan dit wijzen op een kwaadaardige woekering van plasmacellen.
Negatief:Als er geen monoclonale immunoglobulinen worden aangetoond, is de kans klein dat de klachten worden veroorzaakt door een kwaadaardige woekering van plasmacellen.
Nog vragen?
De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.
Heeft u naar aanleiding van deze informatie nog een vraag?
Stel deze dan aan een klinisch chemicus.
Heeft u als KC naar aanleiding van deze informatie nog een aanvulling?
Geef deze dan door aan de webredactie.