Waarom deze test?

Om bij verdenking op bloedkanker onderzoek te doen naar de aanwezigheid van bepaalde soorten immuuneiwitten (Bence Jones-eiwitten) in de urine.

Welk materiaal?

Urine

Wat wordt er getest?

De Bence Jones-test bepaalt de hoeveelheid zogeheten Bence Jones-eiwitten in urine. Het gaat om een bepaalde soort immuuneiwitten die normaal niet in urine voorkomen.

In de nieren wordt het bloed gefiltreerd waarbij afvalstoffen uit het bloed worden verwijderd en via de urine worden afgevoerd. De meeste eiwitten blijven in het bloed achter. Als de nieren niet goed functioneren, komen de eiwitten in de urine terecht. Indien eiwitten in de urine zijn aangetoond, kan vervolgens met behulp van eiwitelektroforese en immuunelektroforese worden onderzocht of het gaat om Bence Jones eiwitten.

Bij patiënten die lijden aan bepaalde bloedziekten (bloedkanker) zoals multiple myeloom (ziekte van Kahler), non-hodgkin lymfoom, leukemieën en amyloidosis, zijn er allerlei regelmechanismen verstoord waardoor een groepje cellen ongecontroleerd antistoffen (immuunglobulinen) van één soort aanmaken. Deze aangemaakte antistoffen worden ook wel monoklonale antistoffen of M-proteïnen genoemd. M-proteïnen zijn wel in het bloed aantoonbaar, maar in de regel niet in urine. Het kan bij bloedziekten voorkomen dat er geen complete, maar slechts bepaalde delen van M-proteïnen, namelijk de zogenaamde vrije lichte eiwitketens van de antistoffen, aangemaakt worden. Deze vrije lichte eiwitketens worden Bence Jones-eiwitten genoemd (naar de ontdekker ervan). Bence Jones-eiwitten kunnen neerslaan in bepaalde organen en orgaanschade veroorzaken. In ernstige gevallen kan het gebeuren dat een orgaan daardoor niet goed meer functioneert. Omdat Bence Jones-eiwitten kleine eiwitten zijn kunnen ze gemakkelijk de nieren passeren en zo in de urine terechtkomen.

Hoe wordt het materiaal verkregen?

24 uurs urine: gedurende 24 uur moet de urine worden verzameld in een speciale kunststof fles. Meestal begint het verzamelen 's ochtends nadat er voor het eerst geplast is, daarna wordt 24 uur lang alle urine verzameld tot aan het tijdstip waarop de vorige dag het verzamelen is begonnen. De urine moet worden bewaard in de koelkast.

Ochtendurine: Een beetje plas wordt opgevangen in een schoon potje. Dat kan het beste meteen na het opstaan. Ochtendurine is namelijk sterk geconcentreerd zodat afwijkingen daarin gemakkelijker kunnen worden opgespoord. Wel eerst de schaamstreek wassen, zodat er geen bacteriën of huidcellen in de urine terecht komen. Het beste monster wordt verkregen door eerst een beetje uit te plassen in de wc en dan wat op te vangen in het potje. De rest kan gewoon weer in de wc. Binnen twee uur moet het potje naar het laboratorium worden gebracht. Anders in de koelkast bewaren.

Wanneer wordt deze test gedaan?

De dokter vraagt de Bence Jones-test aan bij verdenking op bloedkanker. Eerst wordt onderzocht of in de urine eiwitten aanwezig zijn en vervolgens wordt nagegaan of het gaat om Bence Jones-eiwitten.

De Bence Jones-test wordt ook gebruikt om het effect van behandeling te volgen. Bij onderzoek op aanwezigheid van Bence Jones-eiwitten kan worden volstaan met een portie urine, bij voorkeur ochtendurine. Bij controle op behandeling van de ziekte wordt in het algemeen gebruik gemaakt van 24-uurs urine.

Wat betekent de uitslag?

Normaal:Het eiwitgehalte in de urine is gewoonlijk minder dan 0,2 g/l en Bence Jones-eiwitten komen normaal gesproken niet voor in de urine.

Positief:Aanwezigheid van Bence Jones-eiwitten is een aanwijzing voor bloedkanker, maar niet specifiek voor een bepaalde vorm van bloedkanker. Een positieve Bence Jones-test is één van de criteria om de diagnose multiple myeloom te stellen. Indien Bence Jones-eiwitten zijn aangetoond en multiple myeloom is vastgesteld, kan het effect van een therapie worden gevolgd door regelmatige herhaling van de Bence Jones-test.

Verder kunnen ook bij infecties of autoimmuunziekten Bence Jones-eiwitten voorkomen in de urine, maar de gevonden hoeveelheden zijn dan lager.

Nog vragen?

De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.