Waarom deze test?

Om vast te stellen of iemand een koolmonoxide vergiftiging heeft.

Welk materiaal?

Bloed

Wat wordt er getest?

De test bepaalt de hoeveelheid carboxyhemoglobine (COHb) in het bloed. Koolstofmonoxide zelf kan niet in bloed worden bepaald, daarom wordt carboxyhemoglobine gemeten.

Als het bloed door de longen stroomt, hecht ingeademd koolstofmonoxide (CO) zich aan hemoglobine, het zuurstof transporteiwit in de rode bloedcellen. Daarbij wordt hemoglobine omgezet in carboxyhemoglobine (ook wel COHb genoemd). Koolstofmonoxide bindt op vrijwel dezelfde manier aan hemoglobine als zuurstof, maar de binding is meer dan 200 maal sterker. Daardoor kan zuurstof niet meer binden en neemt de hoeveelheid zuurstof in het bloed af.

Koolstofmonoxide of CO moet niet verward worden met koolstofdioxide (CO2), een stof die vooral bekend is als veroorzaker van de opwarming van de aarde.

Hoe wordt het materiaal verkregen?

Een buisje bloed wordt afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Om deze ader goed te kunnen zien en voelen wordt een stuwbandje strak om de bovenarm getrokken. In de ader wordt geprikt met een holle naald waardoor het bloed in het buisje wordt gezogen. De naald wordt maar één keer gebruikt en daarna vernietigd.

Wanneer wordt deze test gedaan?

De dokter vraagt deze test aan bij vermoeden van een koolstofmonoxide vergiftiging.

Koolstofmonoxide is een kleurloos, reukloos en smaakloos gas. De symptomen van koolstofmonoxidevergiftiging zijn hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid en vermoeidheid. Bij langdurige blootsteling volgt bewusteloosheid en ten slotte de dood door zuurstofgebrek in de hersenen. Veel voorkomende oorzaken van koolstofmonoxide vergiftiging zijn: uitlaatgassen, rook van open vuur en verbrandingsgassen van verwarmingssystemen in combinatie met slechte ventilatie.

Wat betekent de uitslag?

Normaal

De hoeveelheid carboxyhemoglobine wordt uitgedrukt als percentage van de totale hoeveelheid hemoglobine in het bloed. Bij gezonde mensen is dat 0,5 - 1,5%. Mensen die roken hebben een hoger carboxyhemoglobine gehalte door het koolstofmonoxide dat in de sigarettenrook zit. Het roken van 1 tot 2 pakjes per dag kan leiden tot een carboxyhemoglobine van 5% en bij zware rokers (meer dan 2 pakjes per dag) kan dat oplopen tot 10%.

Verhoogd

Bij een carboxyhemoglobine gehalte van meer dan 5% (voor rokers meer dan 10%) is er sprake van een vergiftiging. Tot 10% zijn er meestal geen symptomen. De eerste duidelijke vergiftigingsverschijnselen ontstaan bij een gehalte van ongeveer 25%. Een gehalte van 40% tot 50% is dodelijk, hoewel een korte periode van 70% tot 75% te overleven is.

Nog vragen?

De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.