Waarom deze test?

Om vast te stellen of er tumoren ( met name van dikke darm / endeldarm, maag, alvleesklier, long, borst) aanwezig zijn in het lichaam of om het effect van de behandeling van deze tumoren te volgen.

Welk materiaal?

Bloed

Wat wordt er getest?

De test bepaalt de hoeveelheid CEA (carcino-embryonaal antigeen) in het bloed. Het is een eiwit dat in embryonale weefsels gevonden wordt. Enige maanden na de geboorte wordt geen CEA meer aangetroffen in het bloed van een baby.

CEA is een tumormarker, die normaal gesproken in zeer lage concentratie aanwezig is in het bloed van een gezonde volwassene. Als het verhoogd aanwezig is, kan dit wijzen op kanker, m.n. carcinoom maar maar niet welk soort weefsel (long, borst, darm etc.).

Hoe wordt het materiaal verkregen?

Een buisje bloed wordt afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Na bloedafname wordt het bloed gecentrifugeerd, onderzoek wordt verricht in de bovenstaande strogele vloeistof (serum).

Wanneer wordt deze test gedaan?

CEA wordt aangevraagd als een dokter denkt dat de symptomen van een patiënt mogelijk worden veroorzaakt door kanker. Met behulp van de CEA test kan de arts de aanwezigheid van kanker als (on)waarschijnlijk vaststellen. Voornaamste gebruik van deze en andere tumormerkers is het monitoren van het effect van de behandeling.

Dit geldt met name voor darmkanker, maar ook voor bijvoorbeeld borst-, long-, lever-, alvleesklier-, maag- en ovariumkanker. Deze tumoren maken echter niet altijd CEA. Ook kan CEA verhoogd zijn als er geen sprake is van kanker, maar als er bijvoorbeeld ontstekingen zijn in deze organen. De test is dus niet specifiek voor kanker en is daardoor ongeschikt voor gebruik in een bevolkingsonderzoek naar kanker.

Vooral is de CEA-waarde nuttig om het effect van de behandeling (chemotherapie of operatieve verwijdering) te kunnen volgen. Als na de behandeling de CEA-waarde weer gaat stijgen, wijst dit op het terugkomen van de tumor.

Wat betekent de uitslag?

Een normale CEA-waarde is kleiner dan 2,5 – 5,0 μg/L (afhankelijk van de gebruikte bepalingsmethode).

Voor rokers wordt een hogere normale waarde van CEA gehanteerd, namelijk 5,0 – 10 μg/L (afhankelijk van de gebruikte bepalingsmethode).

Een iets verhoogde of nog normale eerste CEA-waarde kan een aanwijzing zijn voor een kleine tumor of een tumor in een vroeg stadium. Patiënten met een tumor die meer verspreid is in het lichaam of in een gevorderd stadium geven vaker een hoge eerste CEA-waarde. Als CEA-waarden door de behandeling dalen tot een ‘normale’ waarde , betekent dit dat de CEA-producerende tumor is verdwenen. Een daarna weer geleidelijk stijgende waarde kan het eerste teken zijn van het terug komen van de tumor, soms zelfs zonder dat men daar al klachten van heeft.

Bij verdere verspreiding van kanker naar andere organen stijgt de CEA-waarde en kan het ook in andere lichaamsvloeistoffen dan bloed, bijvoorbeeld ruggenmergsvocht (liquor), voorkomen.

CEA wordt met name gebruikt om de therapie van een gevonden tumor die CEA maakt te volgen. Altijd in samenhang met klachten en ander (beeldvormend) onderzoek.

Nog vragen?

De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.