Waarom deze test?

Om na te gaan of er een ontsteking actief is.

Welk materiaal?

Bloed

Wat wordt er getest?

De bezinkingsnelheid (BSE) test meet de snelheid waarmee rode bloedcellen naar beneden zakken in een bloedbuis. BSE geeft informatie over de aanwezigheid en activiteit van een ontsteking of infectie in het lichaam. Wanneer een buis bloed overeind gehouden wordt, is te zien dat de rode cellen langzaam naar beneden zakken. Het is gebleken dat bij mensen met een ontsteking de rode bloedcellen sneller zakken dan bij gezonde mensen. Dit wordt veroorzaakt door een veranderde samenstelling van de eiwitten in het bloed als gevolg van de ontsteking. Er zijn dan meer afweereiwitten (immunoglobulines) en stollingseiwitten (fibrinogeen) in het bloed aanwezig. Naast de BSE wordt tegenwoordig ook vaak de hoeveelheid C-reactief proteïne (CRP) in bloed gemeten. Dit eiwit wordt aangemaakt bij ontstekingen en infecties. De CRP-test blijkt veel sneller te reageren op infecties dan de bezinkingssnelheid. Bovendien wordt CRP minder beïnvloed door storende factoren, waardoor veranderingen in de CRP nadrukkelijker aan een verbetering of verslechtering van een infectie of ontsteking kunnen worden toegeschreven.

Hoe wordt het materiaal verkregen?

Een buisje bloed wordt afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Om deze ader goed te kunnen zien en voelen wordt een stuwbandje strak om de bovenarm getrokken. In de ader wordt geprikt met een holle naald waardoor het bloed in het buisje wordt gezogen. De naald wordt maar één keer gebruikt en daarna vernietigd.

Wanneer wordt deze test gedaan?

De dokter vraag vaak een BSE aan om te zien of er bij de patiënt ontstekingen actief zijn. Die kunnen het gevolg zijn van infecties (bacteriën, virussen), tumoren, en auto-immuunziekten (reuma). De BSE is helemaal niet specifiek. Een afwijkende waarde geeft daarom alleen maar aan dát er iets aan de hand is, maar niet wat de oorzaak is. De BSE wordt zeer veel door huisartsen aangevraagd bij patiënten met algemene klachten. Een normale BSE-waarde sluit meteen een aantal aandoeningen uit. Maar, aan de andere kant, de BSE alleen geeft nauwelijks informatie. De BSE-test moet altijd worden bekeken in samenhang met aanvullend onderzoek en met de geschiedenis van de patiënt. Er zal geen medische behandeling plaatsvinden alleen op basis van de BSE-uitslag. De BSE geeft vooral bij reuma en reuscel-slagaderonsteking in het hoofd (temporale artriitis) zeer bruikbare informatie. De patiënt heeft in dat geval vaak last van hoofdpijn, pijn in schouder en nek, stijve gewrichten. De BSE blijkt zeer geschikt om de ontstekingsactiviteit te bepalen. Ook kan met de BSE-test worden vastgesteld of de medische behandeling om deze aandoeningen te bestrijden effect heeft.

Wat betekent de uitslag?

De uitslag van alleen een BSE-test geeft niet zo veel informatie. Over het algemeen is de BSE bij vrouwen iets hoger dan bij mannen. Afwijkende uitslagen moeten in samenhang met de de klachten van de patiënt worden beoordeeld. Normale waarden geven op zich geen garantie dat er niets aan de hand is. Normale waarden voor de BSE sluiten een ziekte niet uit.

Licht verhoogd: Een licht verhoogde BSE (een uitslag die kleiner is dan 2 maal de normale waarde) kan bij verschillende situaties passen zoals ontsteking, ouderdom. Bij vrouwen kan BSE verhoogd zijn door menstruatie of door zwangerschap.

Sterk verhoogd: Een sterk verhoogd BSE komt voor in geval van ontstekingen of bij aanmaak van immuunglobulines (ziekte van Kahler of de ziekte van Waldenstrom) en bij patiënten met reuma of temporale arteritis. Het kan zijn dat de arts bij een verhoogde BSE een onderzoek zal vragen naar de samenstelling van het eiwit in het bloed (elektroforese of fibrinogeenconcentratie).

Nog vragen?

De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.