Waarom deze test?

Om een zogeheten neuroblastoom (neuro-endocriene tumor) op te sporen. Een neuroblastoom is een tumor van het autonome zenuwstelsel (in de hersenen).

Welk materiaal?

Urine

Wat wordt er getest?

De test bepaalt de hoeveelheid VMA in urine. VMA wordt gevormd bij de afbraak van noradrenaline, een stresshormoon. Het lichaam produceert in het zenuwstelsel en in de bijnier een groep hormonen: de catecholamines. De bekendste zijn adrenaline en noradrenaline, of in het Grieks: epinefrine en nor-epinefrine.

Noradrenaline wordt geproduceerd bij stress en inspanningen en wordt ook wel een stresshormoon genoemd. Het stuurt systemen aan in het lichaam die inspanning mogelijk moeten maken. Na afloop wordt noradrenaline omgezet in normetanefrine en vanillyl-amandelzuur (VMA) die in de urine worden uitgescheiden.

Wanneer er tumoren aanwezig zijn zoals een neuroblastoom (neuro-endocriene tumor) wordt er vaak meer noradrenaline geproduceerd dan normaal. Dit hormoon kan klachten veroorzaken die passen bij stress zoals diarree of hoge bloeddruk. Uit de hoeveelheid VMA in de urine kan afgeleid worden of er daadwerkelijk een noradrenaline producerende tumor aanwezig is.

Ongeveer de helft van de neuroblastomen zit in de bijnieren. De andere helft komt voor in de buik, vlakbij het hart of in de nek. De meest voorkomende klacht is diarree. Neuroblastomen komen niet veel voor.

Hoe wordt het materiaal verkregen?

24-uurs urine: na het opstaan moet de blaas eerst helemaal leeg worden geplast. Vanaf dat moment wordt alle urine 24 uur lang verzameld in een speciale fles, ook die van de nacht. Na 24 uur moet ook de laatste urine worden opgevangen. Begin- en eindtijd moeten worden genoteerd. Daarna wordt de fles zo snel mogelijk afgeleverd bij het laboratorium. De fles moet steeds in de koelkast worden bewaard. Alle informatie staat in een folder die wordt meegegeven.

Afhankelijk van de soort test die in het laboratorium wordt gebruikt, mag de patiënt tijdens de urineverzameling sommige producten niet gebruiken omdat ze afvalstoffen in de urine leveren die de meting kunnen verstoren. Berucht zijn bananen en vanille, maar er zijn er nog veel meer. Ook zijn er medicijnen die de uitslag kunnen beïnvloeden. Het is ook belangrijk dat de patiënt zich in de verzamelperiode rustig houdt, en opwinding en inspanning vermijdt.

Wanneer wordt deze test gedaan?

De arts zal de test aanvragen om te onderzoeken of de patiënt een neuroblastoom heeft. Een neuroblastoom is zeer zeldzaam (1 op de 100.000). De klinische verschijnselen van een neuroblastoom zijn vooral stimulatie van het spijsverteringskanaal (maag/darmen, bijvoorbeeld diarree) en de bloeddruk.

De bepaling van alleen VMA is vaak onvoldoende om een conclusie te trekken over de aanwezigheid van een tumor. Vaak worden gelijktijdig de catecholamines ((nor)-adrenaline en dopamine) en andere afbraakproducten van stoffen in de hersenen zoals HVA (afbraakproduct dopamine) bepaald.

Wat betekent de uitslag?

De uitslag van de test dient te worden vergeleken met de normaalwaarden die wordt gebruikt door het laboratorium waar de test is uitgevoerd. Voor jonge kinderen worden hogere waarden gevonden.

Verhoogd: Bij het vinden van een verhoogde hoeveelheid VMA in de urine, zou er een neuroblastoom aanwezig kunnen zijn. Er zijn echter ook allerlei andere oorzaken van een verhoogde hoeveelheid VMA in de urine (veroorzaakt door bepaalde voedingsmiddelen, of door stress en inspanning). Verder onderzoek, bijvoorbeeld naar andere afbraakproducten van adrenaline en noradrenaline, een scan, of een MRI moet de aanwezigheid van een tumor bevestigen.

Verlaagd: Een verlaagde VMA waarde heeft geen betekenis.

Nog vragen?

De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.