Waarom deze test?

Om een heftige allergische reactie (anafylactische reactie) of een overproductie van mestcellen (mastocytose) aan te tonen of uit te sluiten.

Welk materiaal?

Bloed

Wat wordt er getest?

De test bepaalt de hoeveel tryptase in bloed. Tryptase is een eiwit dat opgeslagen ligt in zogeheten granules (kleine korrels of blaasjes) binnen in mestcellen. Een mestcel is een bepaald type, gespecialiseerde witte bloedcel die onder andere betrokken is bij allergische reactie van het lichaam. De mestcellen zijn bijvoorbeeld aanwezig in slijmvliezen en in de huid.

Als het lichaam in contact komt met een stof waar het allergisch voor is (bijvoorbeeld wespengif, koemelk, huisstofmijt, etc) dan komt er een allergische reactie tot stand. Mestcellen geven dan bepaalde stoffen af zoals histamine en tryptase, die normaal zijn opgeslagen in de granules.

De allergische reactie kan in bepaalde gevallen zeer ernstig verlopen omdat zeer veel mestcellen in één keer alle granules uitstoten. Dit kan dan bijvoorbeeld leiden tot een zeer ernstige vernauwing van de luchtwegen. In het ergste geval ontstaat er een acute bloeddrukdaling waardoor men in shock raakt en zelfs kan overlijden. Men noemt dit een anafylactische reactie of anafylactische shock.

Mastocytose is een aandoening waarbij er te veel mestcellen voorkomen in bepaalde weefsels (bijvoorbeeld in de huid, lever, milt, lymfeknopen of in het beenmerg). Bij mastocytose komt de celinhoud van de mestcellen vrij (waaronder histamine en tryptase). Hierdoor ontstaat een reactie die lijkt op allergie, bijvoorbeeld roodheid van de huid, jeuk of zwelling.

Hoe wordt het materiaal verkregen?

Een buisje bloed wordt afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Om deze ader goed te kunnen zien en voelen wordt een stuwbandje strak om de bovenarm getrokken. In de ader wordt geprikt met een holle naald waardoor het bloed in het buisje wordt gezogen. De naald wordt maar één keer gebruikt en daarna vernietigd.

Wanneer wordt deze test gedaan?

Tryptase kan worden gebruikt om een allergische of anafylactische reactie aan te tonen of uit te sluiten. Met andere testen, bijvoorbeeld de antigeen-specifieke IgE test, wordt verder onderzocht voor welke stof de patiënt allergisch is. De tryptasetest kan ook worden gebruikt om mastocytose aan te tonen. Om mastocytose definitief aan te tonen of uit te sluiten, zijn echter aanvullende testen nodig.

Wat betekent de uitslag?

Bij gezonde mensen bedraagt de hoeveelheid tryptase in bloed: 1-15 μg/L (microgram per liter).

Als de hoeveelheid tryptase niet hoger is dan 15 μg/L kunnen een ernstige allergische reactie en systemische mastocytose worden uitgesloten. Er moet verder worden gezocht naar de oorzaak van bijvoorbeeld de zwelling, luchtwegvernauwing en/of plotselinge bloeddrukdaling. Bij huid (cutane) mastocytose, bijvoorbeeld urticaria pigmentosa, ligt het serum tryptase doorgaans onder de 15 μg/L.

Verhoogd: Als de hoeveelheid tryptase in bloed hoger is dan 15 μg/L dan is dat een aanwijzing voor een allergische reactie. Is deze allergische reactie zo ernstig dat deze leidt tot een anafylactische reactie dan moet de patiënt snel behandeld worden om weefselschade door zuurstofgebrek te voorkomen. Veel patiënten bij wie de diagnose anafylaxie al eerder is gesteld, dragen een adrenaline-autoinjector bij zich voor onmiddellijke toediening van adrenaline.

Tryptase is slechts enkele uren na een ernsige anafylactische reactie verhoogd.

Een verhoogde hoeveelheid tryptase (meer dan 20 μg/l) kan een aanwijzing zijn voor mastocytose. Voor definitieve bevestiging van deze ziekte is aanvullend onderzoek nodig.

Nog vragen?

De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.