Waarom deze test?

Voor het helpen vaststellen van een serotonine uitscheidende tumor, een carcinoïdtumor.

Welk materiaal?

Bloed

Wat wordt er getest?

Deze test meet de hoeveelheid serotonine in bloed of in de bloedplaatjes. Serotonine wordt naar behoefte geproduceerd door het centrale zenuwstelsel, vooral door de hersenen. Ook speciale cellen in de longen en de darmen kunnen serotonine maken.

Serotonine is nodig voor een goede werking van de zenuwen en bloedvaten en speelt een rol bij de waak/slaap cyclus en het humeur. Meer dan 90% van de serotonine in het bloed zit in de bloedplaatjes. Serotonine wordt in de lever afgebroken tot 5-HIAA dat vervolgens via de urine wordt verwijderd uit het lichaam.

Normaal is het serotoninegehalte in het lichaam laag. Bij carcinoïdtumoren is er een (sterk) verhoogde productie van serotonine. Deze verhoging kan continu of periodiek aanwezig zijn. Carcinoïdtumoren zijn traag groeiende tumoren (longen, darmen en vooral de blinde darm) en behoren tot de tumoren van het neuro-endocrinologische systeem.

Als de tumoren klein zijn, veroorzaken ze weinig klachten. Als ze groter worden kunnen ze darmen of longen afsluiten. Daarbij kunnen zulke tumoren gepaard gaan met blozen, verhoogde hartslag, diarree of zwaar ademen. Deze groep van symptomen wordt ook wel carcinoïdsyndroom genoemd.

Hoe wordt het materiaal verkregen?

Een buisje bloed wordt afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Om deze ader goed te kunnen zien en voelen wordt een stuwbandje strak om de bovenarm getrokken. In de ader wordt geprikt met een holle naald waardoor het bloed in het buisje wordt gezogen. De naald wordt maar één keer gebruikt en daarna vernietigd.

Wanneer wordt deze test gedaan?

De serotoninetest wordt niet zo vaak toegepast. Bij verdenking op een carcinoïdtumor zal de arts eerst een 5-HIAA-test aanvragen. De stof 5-hydroxy-indol azijnzuur (5-H1AA) is een afbraakproduct van serotonine dat via de urine wordt uitgescheiden en dat in 24 uurs-urine wordt bepaald.

Serotonine wordt aangevraagd indien bij een normale 24uurs 5-HIAA bepaling in urine toch een sterke verdenking blijft op een carcinoïdtumor.

Serotonine wordt niet gebruikt om het effect van een therapie te controleren of om een terugkeer van de tumor op te sporen. Hiervoor wordt meestal 5-HIAA of chromogranine A gebruikt.

Wat betekent de uitslag?

Normaal:Er zijn geen normale waarden voor de serotoninebepaling beschikbaar. Ieder laboratorium heeft zijn eigen normale waarden. Dit komt doordat de test heel sterk beïnvloed wordt door de leeftijd, het geslacht en de testmethode die gebruikt wordt.

Fout-positief:De serotonine kan een vals positieve uitslag geven als kort voor de bloedafname serotoninehoudende voedingsmiddelen zijn gebruikt zoals banaan, ananas, walnoot, tomaten en kiwi. Deze producten moeten tenminste 12 uur voor de bloedafname worden vermeden.

Fout-negatief:Soms heeft de patiënt wel een carcinoïdtumor maar is de serotoninespiegel normaal. In deze gevallen produceert de carcinoïd geen (of slechts kleine hoeveelheden) serotonine. In dat geval kan het serotonine in bloedplaatjes of kan chromogranine in bloed worden bepaald. Als de patiënt geen klachten heeft en normale hoeveelheden 5-HIAA in urine, is echter de kans klein dat er sprake is van een carcinoïdtumor.

Verhoogd:Wanneer veel serotonine wordt gevonden, zou dit kunnen wijzen op een carcinoïdtumor. Een biopsie zal de diagnose dan bevestigen.

Nog vragen?

De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.