Waarom deze test?

Deze test wordt uitgevoerd als er sprake is van een te snel werkende schildklier. Aanwezigheid van TSH-receptorantistoffen bij een te snel werkende schildklier leidt tot de diagnose ziekte van Graves.

TSH-receptorantistoffen worden ook bepaald bij zwangeren die de ziekte van Graves hebben of dit in het verleden gehad hebben. Hiermee kan het effect van de ziekte van Graves voor het kind ingeschat worden.

Welk materiaal?

Bloed

Wat wordt er getest?

De test bepaalt de aanwezigheid van TSH-receptorantistoffen tegen schildkliercellen. Veel schildklierziekten worden veroorzaakt door autoantistoffen. Deze ontstaan wanneer het immuunsysteem per ongeluk (bestanddelen van) schildkliercellen als ‘vreemd' (niet lichaamseigen) beschouwt en antistoffen aanmaakt om deze cellen te kunnen vernietigen. Het zijn zogeheten autoantistoffen omdat het immuunsysteem in actie komt tegen eigen schildkliercellen. Ze kunnen allerlei schildklierafwijkingen veroorzaken, zoals schildklierontstekingen (thyroïditis), beschadiging van schildklierweefsel en/of verstoring van de schildklierfunctie.

TSH-receptorantistoffen kunnen zowel een stimulerende als een remmende werking hebben op de schildklier, maar de stimulerende werking komt verreweg het meeste voor.

Bij een te snel werkende schildklier en de aanwezigheid van TSH-receptorantistoffen binden deze antistoffen aan de schildklier en veroorzaken een te hoge hoeveelheid FT4 in het bloed. Klachten die hierdoor ontstaan zijn bijvoorbeeld: hartkloppingen, kortademigheid bij inspanning, last van warmte, overmatig transpireren, nervositeit en gewichtsverlies.

Bij een te traag werkende schildklier worden er vaak anti-TPO antistoffen gevonden en wordt er gesproken over de ziekte van Hashimoto. Klachten bij een te traag werkende schildklier zijn: vermoeidheid, kouwelijkheid, gewichtstoename, droge huid, haarverlies, verlaging van de stem en obstipatie.

Hoe wordt het materiaal verkregen?

Een buisje bloed wordt afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Om deze ader goed te kunnen zien en voelen wordt een stuwbandje strak om de bovenarm getrokken. In de ader wordt geprikt met een holle naald waardoor het bloed in het buisje wordt gezogen. De naald wordt maar één keer gebruikt en daarna vernietigd.

Wanneer wordt deze test gedaan?

De dokter laat de TSH-receptorantistoffen bepalen nadat er is vastgesteld dat er sprake is van een te snel werkende schildklier. In sommige gevallen worden zowel bij een te snel als een te traag werkende schildklier TSH-receptorantistoffen en anti-TPO antistoffen aangevraagd. Het heeft echter de voorkeur om bij een te snel werkende schildklier TSH-receptorantistoffen en bij een te traag werkende schildklier anti-TPO antistoffen aan te vragen.

Aanwijzingen voor een afwijking veroorzaakt door schildklier autoantistoffen zijn: een vergrote schildklier en/of afwijkende bloedwaarden voor TSH en (vrij) T4. Ook mensen met een andere autoimmuunziekte (bijvoorbeeld reuma of SLE, systemisch lupus erythematose) hebben een grotere kans om autoantistoffen tegen de schildklier te maken.

Wat betekent de uitslag?

Normaal

Er zijn geen algemene normale waarden voor deze test beschikbaar. De referentiewaarden hangen af van de gebruikte testmethode, die per laboratorium kan verschillen. Daarom heeft ieder laboratorium eigen normale waarden.

Licht verhoogd

Licht verhoogde TSH-receptorantistofwaarden kunnen voorkomen bij patiënten met een autoimmuunziekte van de schildklier; meestal is er dan sprake van de ziekte van Graves. De test is echter niet specifiek, want de TSH-receptorantistoffen kunnen ook licht verhoogd zijn bij mensen die lijden aan andere autoimmuunziekten, zoals diabetes of reuma; er hoeft dan niet altijd sprake te zijn van de ziekte van Graves.

Sterk verhoogd

Sterk verhoogde TSH-receptorantistofwaarden komen voor bij de ziekte van Graves, maar kunnen ook voorkomen bij andere autoimmuunziekten van de schildklier zoals de ziekte van Hashimoto.

In het algemeen geldt dat aanwezigheid van TSH-receptorantistoffen wijst op een mogelijke autoimmuunziekte van de schildklier. Hoe hoger de TSH-receptorantistofwaarden, hoe groter de kans dat er daadwerkelijk een autoimmuunziekte van de schildklier is.

Nog vragen?

De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.