Waarom deze test?

Om het beloop van sarcoïdose te onderzoeken of om nierschade op te sporen. Sarcoïdose is een ziekte waarbij spontaan ontstekingen ontstaan in verschillende organen en weefsels van het lichaam.

Welk materiaal?

Bloed of urine

Wat wordt er getest?

De test meet de hoeveelheid lysozym in bloed of urine. Lysozym is een enzym dat voorkomt in witte bloedcellen, vooral in bepaalde soorten witte bloedcellen, namelijk neutrofiele granulocyten, monocyten en macrofagen. Lysozym komt verder voor in bepaalde organen zoals de milt, de nieren en de darmen. Het enzym is aanwezig in alle lichaamsvochten (serum/plasma, traanvocht, speeksel, melk en slijm, urine, fecaalvocht en longvocht) en daarom kan de test in al deze lichaamsvochten worden uitgevoerd. Meestal wordt de test echter uitgevoerd in bloed of urine.

Lysozym maakt deel uit van het niet-specifieke afweersysteem. Het enzym is namelijk in staat de celwand van bacteriën af te breken. Op deze manier kunnen ziekteverwekkende bacteriën onschadelijk worden gemaakt.

Lysozym is een klein molecuul, dat door de nier wordt gefilterd. Onder normale omstandigheden wordt het echter in de niertubuli geresorbeerd uit de primaire urine, zodat uiteindelijk maar weinig lysozym in de urine terecht komt. Bij schade aan de niertubuli (tubulaire nierschade) zal meer lysozym in de urine gevonden worden. Dit wordt lysozymurie genoemd.

Hoe wordt het materiaal verkregen?

Bloed uit een ader: een buisje bloed wordt afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Om deze ader goed te kunnen zien en voelen wordt een stuwbandje strak om de bovenarm getrokken. In de ader wordt geprikt met een holle naald waardoor het bloed in het buisje wordt gezogen. De naald wordt maar één keer gebruikt en daarna vernietigd.

Urine: een beetje urine wordt opgevangen in een schoon potje. Dat kan het beste meteen na het opstaan. De urine is dan het meest geconcentreerd en afwijkingen worden daarin sneller opgespoord. Wel eerst wassen, zodat er geen bacteriën of huidcellen in terecht komen. Het beste monster wordt verkregen door eerst een beetje uit te plassen in de wc en dan wat op te vangen in het potje. De rest kan gewoon weer in de wc uitgeplast worden. Binnen twee uur moet het potje naar het laboratorium worden gebracht. Anders in de koelkast bewaren.

24-uurs urine: Na het opstaan moet de blaas eerst helemaal leeg worden geplast. Vanaf dat moment wordt alle urine 24 uur lang verzameld in een speciale fles, ook ‘s nachts. Na 24 uur moet ook de laatste urine worden opgevangen. Begin- en eindtijd moeten worden genoteerd. Daarna wordt de fles afgeleverd bij het laboratorium. De fles moet steeds in de koelkast worden bewaard.

Wanneer wordt deze test gedaan?

De dokter zal de test meestal aanvragen om het beloop van sarcoïdose, of het effect van een behandeling van deze ziekte te kunnen vervolgen. Sarcoïdose is een ziekte waarbij spontaan ontstekingen ontstaan in verschillende organen en weefsels van het lichaam. De test wordt meestal niet gebruikt voor de diagnose van sarcoïdose.

Ook kan de dokter de lysozymtest aanvragen om een specifieke vorm van leukemie vast te stellen (monocyten leukemie).

Verder kan de lysozymtest in urine een rol spelen bij het vaststellen van tubulaire nierschade.

Wat betekent de uitslag?

Referentiewaarden: de referentiewaarden kunnen per laboratoriummethode verschillen, daarom moet de uitslag worden vergeleken met de referentiewaarden van het laboratorium waar de test is uitgevoerd.

Normaal: Een normale hoeveelheid lysozym in bloed wijst op een rustige fase van sarcoïdose. Bij normale hoeveelheden lysozym in urine zijn er geen aanwijzingen voor tubulaire nierschade.

Licht verhoogd: Een licht verhoogde hoeveelheid lysozym in bloed kan passen bij een verhoogde ziekteactiviteit van sarcoïdose, andere granulomateuze aandoeningen (b.v. tuberculose), infecties, bepaalde auto-immuunziekten, nierziekten of bepaalde bloedkankers. Een licht verhoogde hoeveelheid in urine kan wijzen op beperkte beschadiging van de niertubuli.

Sterk verhoogd: Een sterk verhoogde hoeveelheid lysozym in bloed past bij een sterk verhoogde ziekteactiviteit van sarcoïdose, andere granulomateuze aandoeningen (b.v. tuberculose) of bepaalde bloedkankers. In urine kan een sterke verhoging wijzen op een verhoogd aanbod van lysozym als gevolg van sarcoïdose, een monocyten leukemie of ernstige tubulaire nierschade.

Verlaagd: Een verlaagde hoeveelheid lysozym kan wijzen op zeldzame stoornissen in de lytische functie (afbraak van bacteriecelwanden) van de witte bloedcellen.

Nog vragen?

De informatie over deze test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium. Daar worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen.